Η βλέννα της ντροπής

Εφιαλτικές μέρες και νύχτες, η μια διαδέχεται την άλλη . Πώς να αντέξεις την ιδέα ότι «αυτό» μπορεί να συνεχίζεται χωρίς να μπορείς να κάνεις κάτι πιο απτό για να το σταματήσεις; Γυρνώ απ’ τις πορείες. Όχι δε φτάνει αυτό ,ούτε τα οργισμένα mail για μποϋκοτάζ των σιωνιστικών προϊόντων ,ούτε οι αναρτήσεις στο διαδίκτυο ,ούτε η συνεχής ενημέρωση ,ούτε οι αναλύσεις του ιστορικού και των αιτίων της σφαγής ,ούτε οι συζητήσεις με τους μαθητές μου. Τίποτε απ’ όλα αυτά δεν είναι αρκετό να ξεπλύνει από πάνω μου αυτή τη βλέννα της ντροπής που έχει διεισδύσει σε κάθε σημείο της ύπαρξής μου.. Από όσα έχω τη δύναμη να διαβάσω αυτή την εποχή διαπιστώνω πως μόνο ο Πρίμο Λέβι (και όμως ένας Ιταλοεβραίος!)περιέγραψε με καταπληκτικό τρόπο την αίσθηση αυτής της ντροπής . Είναι αυτά τα λόγια που διασταυρώνονται πλέον με κάθε μου καθημερινή κίνηση και σκέψη.
«Και υπάρχει μια άλλη ντροπή με ευρύτερα όρια, η ντροπή για τον κόσμο. Έχει ειπωθεί αξιομνημόνευτα από τον John Donne ότι «κανείς άνθρωπος δεν είναι νησί», και η καμπάνα του θανάτου χτυπά για όλους. Εντούτοις υπάρχει αυτός που απέναντι στο έγκλημα των άλλων και το δικό του στρέφει τα νώτα , ώστε να μην το βλέπει και να μην αισθάνεται να τον αγγίζει:με αυτόν τον τρόπο συμπεριφέρθηκαν στην πλειονότητά τους οι Γερμανοί ,στα δώδεκα χρόνια της χιτλερικής εξουσίας, με την αυταπάτη ότι το «δεν θέλω» ισοδυναμεί με το «δε γνωρίζω», και το «δεν γνωρίζω» θα μετρίαζε τη δική τους συμμετοχή και συνενοχή .Αλλά σε μας, το προπέτασμα ηθελημένης άγνοιας , το «partial shelter» του T.S.Eliot, μας ήταν απαγορευμένο: ήταν αδύνατο να μη δούμε. Ο ωκεανός της θλίψης ,παρελθών και παρών ,μας περικύκλωνε και η στάθμη του χρόνο με το χρόνο ανέβαινε μέχρι σχεδόν να μας βυθίσει. Ήταν ανώφελο να κλείσουμε τα μάτια , να στρέψουμε τα νώτα , διότι το καθετί απλωνόταν γύρω μας ,προς κάθε κατεύθυνση μέχρι τον ορίζοντα. Δεν ήταν δυνατόν, ΟΥΤΕ ΘΕΛΗΣΑΜΕ ΝΑ ΕΙΜΑΣΤΕ ΝΗΣΙΑ. Οι δίκαιοι ανάμεσά μας, ούτε περισσότεροι ούτε λιγότεροι απ’ όσο στις άλλες ομάδες ανθρώπων , ένιωσαν τύψεις, ντροπή ,οδύνη για τα εγκλήματα που άλλοι έπραξαν και όχι οι ίδιοι, και αισθάνθηκαν ότι τους αφορά , διότι είχε συμβεί δίπλα τους, παρουσία τους και ΕΝΤΟΣ τους, ήταν αμετάκλητο. Δεν θα μπορούσε ποτέ να απομακρυνθεί . Θα αποδείκνυε ότι ο άνθρωπος , το ανθρώπινο είδος, εμείς ,ήμασταν εν δυνάμει ικανοί να δημιουργήσουμε έναν απέραντο τόπο οδύνης. Και ότι η οδύνη είναι η μόνη δύναμη που δημιουργείται εκ του μηδενός ανέξοδα, ακούραστα. Φτάνει να μη βλέπεις, να μην ακούς, να μην πράττεις» (Πρίμο Λέβι, «Αυτοί που βούλιαξαν και αυτοί που σώθηκαν»,εκδόσεις Άγρα. )
Όσο για τα βράδια εδώ και καιρό κάνω την προσευχή που μού μαθε ο Αζίς Νεσίν:

…σώπα ο ένας, σώπα ο άλλος, σώπα οι πάνω, σώπα οι κάτω, σώπα όλη η πολυκατοικία και όλο το τετράγωνο.

Κατάπιαμε τη γλώσσα μας. Στόμα έχουμε και μιλιά δεν έχουμε. Φτιάξαμε το σύλλογο του "Σώπα".

Mια πολιτεία ολόκληρη, μια δύναμη μεγάλη, αλλά μουγκή!

Πετύχαμε πολλά, φτάσαμε ψηλά, μας δώσανε παράσημα, κι όλα πολύ εύκολα.

Μόνο με το Σώπα.

Μεγάλη τέχνη αυτό το "Σώπα".

Ανάμεσα σε λυγμούς και σε παροξυσμούς κρατώ τη γλώσσα μου, γιατί νομίζω πως θα 'ρθει η στιγμή που δεν θα αντέξω και θα ξεσπάσω και δεν θα φοβηθώ και θα ελπίζω και κάθε στιγμή το λαρύγγι μου θα γεμίζω με ένα φθόγγο, με έναν ψίθυρο, με ένα τραύλισμα, με μια κραυγή που θα μου λέει: ΜΙΛΑ!...
(ΣΩΠΑ, του Αζίς Νεσίν)